Türkiye’nin İlk Öğretmen Okulları olan Köy Enstitüleri'nin 84. Kuruluş Yıldönümünü Kutlarız..
Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurtuluş ve Kuruluş sürecinde eğitimli insan
sayısını büyük ölçüde kaybeden ülkemizde, Kentlilerle,Köylüler arasındaki
bozuk dengeyi düzeltmek, eğitim farkını kapatmak ve pratik bilgileri
öğretmek amacıyla 1936 da Askerliğini Onbaşı ve Çavuş olarak yapan
gençler,Ziraat Bakanlığı'nın işbirliği ile Modern Tarım Tekniklerini uygulayan
Mahmudiye Üretme Çiftliğinde yetiştirilerek köylere gönderilir.Bu projenin
Mimarı Hasan Ali YÜCEL ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı TONGUÇ dur.
Ancak asıl amaç İlkokul Öğretmeni yetiştirmektir.
Nitekim ilk Köy Enstitüsü'nün Köy Öğretmen Okulu adıyla 22 Mart 1926 da
kanul edilen 789 sayılı Maarif kanunuyla 1 Ekim 1937 de Eskişehir Çifteler' de,ikincisi
ise 30 Ekim 1937 de İzmir Kızılçullu’' da açılmıştır.
Ankara'da 15.nci olarak açılan Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, İlköğretim
Genel Müdürü İsmail Hakkı TONGUÇ,Ankara Milli Eğitim Müdürü Rasim ARSLAN ve
Müfettiş Hayrullah ÖRS ile Ali Rıza TÜMER tarafından oluşturulan bir komisyon
tarafından Nisan 1941 yılında Kepirtepe Köy Enstitüsü'nün 266 öğrencisinin
Hasanoğlan'a getirilip yerleştirilmesiyle diğer Enstitülerden farkı Yüksek Köy
Enstitüsü olarak Öğretim Üyesi ve Müfettiş yetiştirmek üzere kurulmuştur.
Türkiye'de Eğitimin yaygınlaşmasının öncülüğünü üstlenen 28 Aralık 1938 de
Milli Eğitim Bakanı olan Hasan Ali YÜCEL Beyefendi'nin İlkokul Öğretmeni
yetiştirme ve Türkiye'ye özgü bir Eğitim projesi olan Köy Enstitüsü'nün resmi
olarak kurulması 17 Nisan 1940 da kanunlaştırmış ve devreye sokmuştur.
Asıl kuruluş amacı kavranamayan
Köy Enstitülerinin faaliyetleri 1946 'da durdurulup,1954 de tamamen
kapatılmıştır.
Eğitimli İnsan Kitlesini Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurtuluş ve Kuruluş
Harekatı esnasında kaybeden ülkemizin bu açığı kapatmak amacıyla kurulan ve
gerçekte büyük faydası görülmesine rağmen ilkinin Ankara Hasanoğlan'da kurulan
Yüksek Köy Enstitüsüler inin yenileri devam ettirilse ve 1946 yılında
çalışmaları durdurulmayıp 1954 yılında kapatılmasaydı Köy Enstitüsülerinin bu
gün Türkiye’nin Eğitim seviyesinin daha yüksek ve Eğitimli İnsan sayımızın da daha
çok olacağı kanaatindeyiz.
Kapatılan Öğretmen Liselerinin tekrar açılmasının Milli Eğitime katkı
sağlayacağı inancı ile Türkiye’nin ilk Öğretmen Okulu olan Köy Enstitülerinin
84.Kuruluş Yıldönümünü Kutlar,Köy Enstitüsü Kurucu Milli Eğitim Bakanı Hasan
Ali YÜCEL başta olmak üzere bu kurumdan mezun olup da,Ülkemize hizmet etmiş Öğretmenlerimizi
Saygı,Minnet ve Rahmetle Anarız.
Saygılarımızla,
Ömer HAYALİ
Türk Dünyası İnsan Hakları Derneği
Genel Başkanı